ارت سنج یا ارت تستر دستگاهی است که برای اندازه‌گیری مقاومت زمین در سیستم‌های ارتینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که تجهیزات و سیستم‌های الکتریکی به درستی به زمین متصل شده‌اند و از بروز خطراتی مانند برق‌گرفتگی، آسیب به تجهیزات یا حریق‌های الکتریکی جلوگیری می‌شود.
سیستم ارتینگ یا اتصال به زمین، شبکه‌ای از هادی‌هاست که وظیفه هدایت جریان‌های ناخواسته و اضافه‌ولتاژ به زمین را بر عهده دارد، و نقش بسیار مهمی در حفظ ایمنی افراد و پایداری تجهیزات الکتریکی ایفا می‌کند. استفاده از یک ارت سنج دقیق و استاندارد، اولین گام در بررسی سلامت این سیستم‌های حیاتی است.
چرا استفاده از ارت سنج ضروری است؟
استفاده از ارت سنج به دلایل مختلفی اهمیت دارد. اول، اتصال به زمین، نقش حیاتی در ایمنی سیستم‌های برقی دارد و از بروز مشکلاتی مثل اضافه‌ولتاژ یا صاعقه جلوگیری می‌کند. دوم، اندازه‌گیری مقاومت زمین با ارت سنج می‌تواند نشان دهد که آیا شبکه ارتینگ نیاز به تعمیر یا بهبود دارد یا خیر. عدم وجود یک سیستم ارتینگ مناسب، خطرات جانی و مالی زیادی به همراه دارد.
ارت سنج چیست ؟ و کاربردهای ارت تستر
ارت سنج در بسیاری از حوزه‌ها کاربرد دارد که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- ایمنی تجهیزات برقی: برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ارتینگ در ساختمان‌ها، کارخانه‌ها و تجهیزات صنعتی.
- حفاظت از انسان‌ها: جلوگیری از برق‌گرفتگی در مکان‌هایی که تجهیزات الکتریکی در تماس با افراد هستند.
- صنایع حساس: در صنایع نفت، گاز، و پتروشیمی که ایمنی در برابر خطرات الکتریکی از اهمیت بالایی برخوردار است.
- بررسی سیستم صاعقه‌گیر: اطمینان از اینکه سیستم صاعقه‌گیر به درستی به زمین متصل شده است.
- تأسیسات مخابراتی: اندازه‌گیری مقاومت زمین برای پایداری و امنیت تجهیزات مخابراتی.
ارت سنج چیست ؟ و نحوه کارکرد ارت سنج
ارت تستر با ارسال جریان الکتریکی به زمین و اندازه‌گیری ولتاژ برگشتی، مقاومت زمین را محاسبه می‌کند.
این دستگاه معمولاً شامل دو یا سه الکترود است که در نقاط مشخصی از زمین قرار می‌گیرند. سپس دستگاه جریان کوچکی از الکترود اصلی عبور می‌دهد و بر اساس ولتاژ ثبت‌شده، مقاومت را اندازه‌گیری می‌کند.
ارت سنج چیست ؟ و انواع ارت سنج
ارت تسترها بر اساس نحوه عملکرد و کاربردشان به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
- ارت سنج دستی: مناسب برای اندازه‌گیری‌های ساده در مکان‌های کوچک.
- ارت سنج دیجیتال: دارای نمایشگر دیجیتال برای دقت بالاتر و کاربری آسان‌تر.
- ارت سنج کلمپی: بدون نیاز به الکترود کمکی، مناسب برای اندازه‌گیری مقاومت در مکان‌های پرتراکم.
- ارت سنج چندکاره: قابلیت اندازه‌گیری هم‌زمان چندین پارامتر مانند مقاومت، جریان و ولتاژ.
مراحل استفاده از ارت تستر
- انتخاب محل مناسب: نقطه‌ای را انتخاب کنید که سیستم ارتینگ در آن نصب شده باشد.
- قرار دادن الکترودها: الکترودهای دستگاه را به شکل مناسب در زمین قرار دهید.
- اتصال کابل‌ها: کابل‌های دستگاه را به الکترودها وصل کنید.
- تنظیم دستگاه: دستگاه را روشن کنید و محدوده مناسب را برای اندازه‌گیری تنظیم کنید.
- ثبت نتایج: مقدار مقاومت اندازه‌گیری‌شده را ثبت کنید و آن را با استانداردهای ایمنی مقایسه کنید.
ارت سنج چیست ؟ و نکات مهم در خرید ارت سنج
هنگام خرید ارت تستر به موارد زیر توجه کنید:
-
-
-
- دقت دستگاه: دستگاهی با دقت بالا انتخاب کنید.
- نوع دستگاه: بسته به کاربرد خود، نوع مناسب (دستی، دیجیتال یا کلمپی) را انتخاب کنید.
- کیفیت ساخت: دستگاه‌های با برند معتبر، عمر طولانی‌تری دارند.
- ویژگی‌های اضافی: قابلیت‌هایی مثل ذخیره‌سازی داده و امکان کالیبراسیون دستگاه از مزایای مهم است.
نگهداری و کالیبراسیون ارت سنج
برای اطمینان از دقت اندازه‌گیری، ارت سنج باید به‌صورت دوره‌ای کالیبره شود. همچنین، دستگاه را در محیط خشک و به دور از رطوبت نگه دارید و کابل‌ها و الکترودها را پس از هر بار استفاده تمیز کنید.